همه چیز درباره پوکی استخوان

پوکی استخوان چیست؟

استخوان بافت زنده‌ای است که دائماً در حال از بین رفتن و جایگزینی است. پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که ایجاد استخوان جدید با از بین رفتن استخوان قدیمی هماهنگ نباشد.

وقتی جوان هستید، بدن شما سریعتر از تجزیه استخوان قدیمی استخوان جدید می سازد و توده استخوانی شما افزایش می یابد. اکثر افراد در سن 30 سالگی به اوج توده استخوانی خود می رسند. با افزایش سن، توده استخوانی سریعتر از آنچه که ایجاد می شود از بین می رود.

میزان احتمال ابتلا به پوکی استخوان تا حدی به میزان توده استخوانی شما در جوانی بستگی دارد. میزان توده استخوانی تا حدی ارثی است و بر اساس گروه نژادی نیز متفاوت است. هر چه میزان توده استخوانی شما بیشتر باشد، استخوان بیشتری در بانک دارید و با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان کمتر می شود.

عوامل خطر

پوکی استخوان مردان و زنان را از هر نژادی درگیر می کند. اما برخی افراد در معرض بالاترین خطر قرار دارند. از جمله عواملی که می توانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند، عبارتند از: سن، نژاد، سبک زندگی و شرایط پزشکی و درمان

• برخی از عوامل خطر پوکی استخوان خارج از کنترل شما هستند، از جمله:
• جنسیت : احتمال ابتلا به پوکی استخوان در زنان بسیار بیشتر از مردان است.
• سن: هر چه سن شما بالاتر می رود، خطر ابتلا به پوکی استخوان بیشتر می شود.
• نژاد: اگر سفیدپوست یا آسیایی تبار هستید، در معرض بیشترین خطر پوکی استخوان هستید.
• سابقه خانوادگی: داشتن پدر، مادر، خواهر و یا برادر مبتلا به پوکی استخوان شما را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد.
• اندازه قاب بدن: مردان و زنانی که فریم‌های بدن کوچکی دارند بیشتر در معرض خطر هستند زیرا ممکن است با افزایش سن توده استخوانی کمتری داشته باشند.

سایر عوامل

• مصرف کم کلسیم
• اختلالات اشتها و محدودیت شدید دریافت غذا و کمبود وزن
• جراحی دستگاه گوارش (جراحی برای کاهش اندازه معده یا برداشتن بخشی از روده، میزان سطح موجود برای جذب مواد مغذی از جمله کلسیم را محدود می‌کند.)
• سطوح هورمونی
• کاهش سطح استروژن در زنان در دوران یائسگی یکی از قوی ترین عوامل خطر برای ابتلا به پوکی استخوان است.
• سرطان پروستات که سطح تستوسترون را در مردان کاهش می‌دهند و درمان‌های سرطان سینه که سطح استروژن را در زنان کاهش می‌دهند، احتمالاً از دست دادن استخوان را تسریع می‌کنند.
• هورمون تیروئید بیش از حد می تواند باعث تحلیل استخوان شود. اگر تیروئید شما بیش از حد فعال باشد یا اگر برای درمان کم کاری تیروئید بیش از حد داروی هورمون تیروئید مصرف کنید، این مورد می تواند رخ دهد.
• شیوه زندگی
• تحرک کم. هر گونه ورزش و فعالیت که باعث تعادل و وضعیت بدنی خوب می شود مانند پیاده روی، دویدن، پریدن، رقصیدن و وزنه برداری برای استخوان های شما مفید است.
• مصرف زیاد الکل (مصرف منظم بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد.)
• مصرف سیگار و تنباکو
• استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی، مانند پردنیزون و کورتیزون، در روند بازسازی استخوان اختلال ایجاد می کند.
• پوکی استخوان همچنین با داروهایی که برای مبارزه یا پیشگیری از تشنج، رفلاکس معده، سرطان و رد پیوند استفاده می شود مرتبط است.
• خطر پوکی استخوان در افرادی که مشکلات پزشکی خاص مانند بیماری سلیاک، بیماری التهابی روده، بیماری کلیه یا کبد، سرطان، مولتیپل میلوما و روماتیسم مفصلی دارند بیشتر است.

علائم

معمولاً هیچ علامتی در مراحل اولیه از دست دادن استخوان وجود ندارد. اما هنگامی که استخوان های شما در اثر پوکی ضعیف شده اند، ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشید که عبارتند از:

• کمردرد ناشی از شکستگی یا فروپاشی استخوان در ستون فقرات
• از دست دادن قد در طول زمان
• حالت خمیده
• استخوانی که خیلی راحت تر از حد انتظار می شکند

عوارض

پوکی استخوان باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود. هرچه پوکی استخوان بیشتر باشد شکنندگی استخوان ها بیشتر می شود به گونه ای که زمین خوردن یا حتی فشارهای خفیف مانند خم شدن یا سرفه می‌تواند باعث شکستگی شود. شکستگی های مرتبط با پوکی استخوان بیشتر در لگن، مچ دست یا ستون فقرات رخ می دهد. شکستگی استخوان، به ویژه در ستون فقرات یا لگن، جدی ترین عوارض پوکی استخوان است.

پیشگیری

تغذیه خوب و ورزش منظم برای حفظ سلامت استخوان های شما در طول زندگی ضروری است.

• کلسیم: مردان و زنان 18 تا 50 ساله به 1000 میلی گرم کلسیم در روز نیاز دارند. زمانی که زنان 50 ساله و مردان 70 ساله می شوند، این مقدار روزانه به 1200 میلی گرم افزایش می یابد.

منابع خوب کلسیم عبارتند از: لبنیات کم چرب، سبزیجات با برگ سبز تیره، ماهی بویژه سالمون، محصولات سویا، غلات غنی شده با کلسیم و آب پرتقال.

اگر دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی برایتان دشوار است، مصرف مکمل های کلسیم را در نظر بگیرید. با این حال، کلسیم بیش از حد با سنگ کلیه  و گاهی مشکلات قلبی مرتبط است.

• ویتامین دی: ویتامین D توانایی بدن برای جذب کلسیم و سلامت استخوان ها را بهبود می بخشد. مردم می توانند مقداری از ویتامین D خود را از نور خورشید دریافت کنند، اما اگر در عرض جغرافیایی بالا زندگی می کنید، اگر در خانه هستید، یا اگر به طور منظم از ضد آفتاب استفاده می کنید یا به دلیل خطر ابتلا به سرطان پوست از آفتاب دوری می کنید، ممکن است منبع خوبی نباشد.

منابع غذایی ویتامین D شامل روغن کبد ماهی، ماهی قزل آلا و سالمون است. بسیاری از انواع شیر و غلات با ویتامین D غنی شده اند.

اکثر مردم به حداقل 600 واحد بین المللی (IU) ویتامین D در روز نیاز دارند. این توصیه پس از 70 سالگی به 800 IU در روز افزایش می یابد.

افرادی که منابع دیگر ویتامین D را ندارند و به خصوص با قرار گرفتن در معرض نور خورشید محدود هستند ممکن است به مکمل نیاز داشته باشند. اکثر محصولات مولتی ویتامین بین 600 تا 800 واحد بین المللی ویتامین D دارند. حداکثر 4000 واحد ویتامین D در روز برای اکثر افراد بی خطر است.

• ورزش: ورزش می تواند به شما کمک کند استخوان های قوی بسازید و از دست دادن استخوان را کند کنید. ورزش بدون توجه به زمانی که شروع می کنید برای استخوان های شما مفید خواهد بود، اما اگر در جوانی ورزش منظم را شروع کنید و در طول زندگی به ورزش ادامه دهید، بیشترین فواید را به دست خواهید آورد.

تمرینات قدرتی را با تمرینات تحمل وزن و تعادل ترکیب کنید. تمرینات قدرتی به تقویت عضلات و استخوان های بازوها و قسمت بالایی ستون فقرات کمک می کند. ورزش های تحمل وزن – مانند پیاده روی، آهسته دویدن، دویدن، بالا رفتن از پله، طناب زدن، اسکی و ورزش های تاثیرگذار – عمدتاً روی استخوان های پاها، باسن و پایین ستون فقرات شما تأثیر می گذارد. ورزش های تعادلی می تواند خطر افتادن شما را به خصوص با افزایش سن کاهش دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر یائسگی زودرس را پشت سر گذاشته اید یا هر بار چند ماه کورتیکواستروئید مصرف کرده اید، یا اگر هر یک از والدین شما ش دارو، رژیم غذایی سالم و ورزش می تواند به جلوگیری از تحلیل استخوان یا تقویت استخوان های ضعیف کمک کنند.